ISSN 2617-8001 (Print), ISSN 2664-5297 (Online)
AZƏRBAYCANDA GENİŞ YAYILMIŞ DƏRMAN ƏHƏMİYYƏTLİ MAMIR NÖVLƏRİ
Aygün V. Məmmədova, Yusif T. Abiyev

Məqalədə Azərbaycanın brioflorasında rast gəlinən 15 növ dərman mamırının siyahısı təqdim edilir. Hər bir növün dərman xüsusiyyətləri, yeri və yayılması haqqında qısa məlumat verilir. Müəyyən edilmişdir ki, yerli brioflorada Sphagnum, Amblystegium, Bryum, Philonotis, Mnium, Polytrichum cinslərinə aid yarpaqgövdəli mamırlar və Marchantia cinsinə aid ciyərotu mamırlar ən çox sayda təmsil olunur. Azərbaycanda əhəmiyyətli sayda dərman bitkiləri, o cümlədən mamır ehtiyatları var. Bununla belə, briofitlərin böyük bir qrupunun tibbdə istifadəsi məsələsi hələ də diqqətdən kənarda qalır. Ədəbiyyat məlumatlarına görə, xammal kimi mamırlar və onların ekstraktı müalicəvi xüsusiyyətlərə malikdir və bəzi icmalar tərəfindən geniş istifadə olunur. Hazırda Azərbaycanın florasında 500-dən çox mamır növü qeydə alınıb. Onlardan Sphagnum subsekundum Nees, Sphagnum centralе C. Jens, Polytrichum commune Hedw., Polytrichum junipennum Hedw., Leptodictyum riparium (Hedw.) Warnst., Marchantia polymorpha L., Conocephalum conicum (L.) Dum., Bryum argenteum Hedw., Bryum capillare Hedw., Bryum intermedium (Brid.) Turton, Mnium spinosum (Voit) Schwägr., Mnium marginatum (Dicks.) P. Beauv., Philonotis marchica (Hedw.) Brid., Amblystegium serpens (Hedw.) Schimp. geniş yayılmış müalicəvi əhəmiyyətə malik növlərdir. Məqalədə yayılma sahəsi və istifadələri daxil olmaqla növlər haqqında qısa məlumat verilir.

Açar sözlər: briofitlər, yerli bilik, Mnium, xüsusiyyətlər, Polytrichum, Sphagnum, növlər, ənənəvi dərmanlar
DOI:
Ədəbiyyat

ABCDE