ISSN 2617-8001 (Print), ISSN 2664-5297 (Online)
AZƏRBAYCANIN ŞAMAXI RAYONUNUN ÇƏMƏN BİTKİLİYİNİN TAKSONOMİK QURULUŞU VƏ BİOEKOLOJİ XÜSUSİYYƏTLƏRİ
Eldar N. Novruzov, Aydan M. Hüsüyeva, Ruhiyə M. Axundova, Eeman Fatima

Şamaxı rayonunun Əngəxaran, Məlxəm, Çuxuryurd, Əhmədli və Talışnuru kəndlərində bitki örtüyünün təhlili aparılmışdır. Aparılmış floristik analiz   13 fəsilə və  23 cinsə aid olan 27 taksonun siyahısını tərtib etməyə imkan verdi. Taksonomik tədqiqatlara əsasən, Şamaxı rayonunda aşağıdakı fəsilələr aid faydalı bitkiləri aşkar edilmişdir: Boraginaceae Juss., Asteraceae Giseke, Caprifoliaceae Juss., Polygonaceae Juss., Apiaceae Lindl., Rosaceae Juss., Verbenaceae J.St.-Hil., Rubiaceae Juss., Hypericaceae Juss., Fabaceae Juss., Lythraceae J.St.-Hil., Malvaceae Juss., Lamiaceae Martinov. Asteraceae Giseke və Fabaceae Juss. fəsilələri ən çox təmsil olunan fəsilələrdir. Achillea, Prunus, Trifolium, LotusLythrum cinsləri hər biri 2 növlə (hər biri 7%) təmsil olmaqla ən zəngin cinslər olmuşdur. Fitosenozda dominant növlər kimi Inula helenium L., Daucus carota L., Dipsacus laciniatus L., Agrimonia eupatoria L., Trifolium media L., Lotus dorycnium L. çıxış edirdilər. Aparılan təhlillər nəticəsində üç növ bitki birliyi müəyyən edilmişdir: Inula helenium L. + Dipsacus laciniatus L. + Rumex crispus L., Dipsacus laciniatus L. + Rumex crispus L., Lotus dorycnium L. + Trifolium medium L. + Agrimonia eupatoria L. Müəyyən edilmişdir ki, floranın əsasını hemikriptofitlər təşkil edir (67%). Faydalı xüsusiyyətlərinə görə yem əhəmiyyətli -10, dərman - 8, qida kimi 5 növ, 3 növ isə həm yem, həm də qida bitkisi kimi istifadə oluna bilən növlər kimi  təsnif edilmişdir.

Açar sözlər: həyat formaları, fitosenez, bitki birliyi, taksonlar, faydalı bitkilər
Ədəbiyyat

ABCDE