ISSN 2617-8001 (Print), ISSN 2664-5297 (Online)
LACTUCA SERRIOLA L. NÖVÜNÜN KİMYƏVİ TƏRKİBİ: KÖKLƏRDƏN ALINAN YAĞ TURŞULARININ EFİRLƏRİ VƏ TRİTERPEN BİRLƏŞMƏLƏRİ
Emil N. Şükürlü

Tədqiqat işi Lactuca serriola L. növü köklərinin asetonlu ekstraktından alınan kristallik kütlənin kimyəvi tərkibinin öyrənilməsinə həsr edilmişdir. Kristallik kütlə qaz xromatoqrafiya-mass spektrometriya (QX-MS) üsulu ilə analiz edilərək əksər bitki növlərində rast gəlinən (palmitin turşusunun metil efiri, n-heksadekan turşusu, trans-metiloleat, 11-oktadesen turşunun metil efiri, metil stearat, olein turşusu, 11-eikosen turşusunun metil efiri də daxil olmaqla) 21 komponent identifikasiya olunmuşdur. Bundan başqa, L. serriola növü üçün xarakterik bəzi triterpen birləşmələri [olean-12-en-3-on, 13,27-tsikloursan-3-on, ursa-9(11),12-dien-3-ol asetat, lupeol, germanikol, lup-20(29)-en-3-ol, asetat, (3β)] də təyin edildi. Azərbaycan florasında onun ol-duqca geniş ehtiyatının olmasına və kimyəvi tərkibinin zənginliyinə baxmayaraq L. serriola hələ də tədqiqat obyekti olmamışdır. Bu səbəbdən, bitkinin keyfiyyət və kəmiyyət tərkibinin tədqiqi əhəmiyyət kəsb edir.

Açar sözlər: asetonlu ekstrakt, kristallik kütlə, QX-MS, Lactuca növləri, triterpenoidlər, lupeol asetat
Ədəbiyyat

ABCDE